متل قو، ساقی کلایه یا سلمان شهر، از جمله شهرهای زیبا و مدرن مازندران و منطقه عباس‌آباد به شمار می‌آید که به‌دلیل موقعیتی محصور در دریا و جنگل، طرفداران بسیاری دارد.
این شهر کوچک توریستی که اولین شهرک ساحلی دریای خزر نیز شناخته می‌شود، در فاصله کمی تا تهران و در ساحل دریای خزر واقع شده است.
متل قو را به واسطه تفریحات آبی و هتل‌‌ها و مراکز خرید، یکی از مهم‌ترین مقاصد گردشگری کشور و جاهای دیدنی مازندران می‌دانند.
داستان پیدایش متل قو و شکل‌گیری آن به‌عنوان یک شهر ساحلی زیبا، به سال ۱۳۳۸ خورشیدی بر می‌گردد. داستانی مرتبط به یک کارآفرین دلسوز و بانویی که نامش به‌عنوان اولین شهردار زن ایران، در تاریخ کشور به ثبت رسید.
متل قو، مشهورترین عنوان یکی از شهرهای کوچک مازندران است که در گذشته به آن «ساقی کلایه» می‌گفتند و پس از انقلاب، به «سلمان شهر» تغییر نام داد. این شهر ساحلی زیبا، بخشی از شهرستان عباس‌آباد محسوب می‌شود که در فاصله هشت کیلومتری شرق عباس‌آباد و پنج کیلومتری غرب کلارآباد قرار دارد.
متل قو با نام فعلی سلمان شهر، با حدود ۷۵۰ هکتار مساحت و ۱۴,۰۰۰ نفر جمعیت، یکی از پرطرفدارترین مقاصد گردشگری در شمال کشور است.
شهری در مجاورت دریای خزر که از یک سو به دریا و از سوی دیگر، به جنگل منتهی می‌شود. علاوه بر کمترین فاصله ممکن با دریا، ظاهر نسبتا مدرن این شهر و وجود مراکز تجاری مختلف در آن، گردشگران بسیاری را راهی این بخش از استان مازندران می‌کند؛ به طوری‌که، گاهی جمعیت این شهر کوچک ساحلی، به ۲۰۰,۰۰۰ نفر افزایش می‌یابد.
مسیر دسترسی به متل قو
متل قو، در فاصله ۱۹۴ کیلومتری شهر ساری و ۱۷۳ کیلومتری شهر رشت واقع شده است و تا تهران نیز حدود ۲۲۰ کیلومتر فاصله دارد. دسترسی به این شهر زیبای توریستی از چند مسیر امکان‌پذیر خواهد بود و از جاده‌های چالوس، هراز و اتوبان قزوین – رشت، می‌توان به متل قو سفر کرد.
چنانچه از جاده چالوس، راهی متل قو شوید، پس از رسیدن به این جاده زیبا، می‌توانید از مسیر جاده ساحلی سیاهکلرود – مازندران، خود را به عباس‌آباد و سپس به سلمان شهر برسانید.
اگر جاده هراز را برای سفر انتخاب کنید؛ ابتدا باید به‌سمت محمودآباد بروید و سپس رهسپار چالوس شده و از آنجا، به‌سمت متل قو حرکت کنید. سلمان شهر در مسیر ارتباطی چالوس به تنکابن و رامسر، قرار گرفته است.
از اتوبان قزوین – رشت، مسیری متشکل از شهرهای زیبایی چون رشت، لاهیجان، رامسر، شهسوار و در نهایت سلمان شهر یا متل قو را پیش رو خواهید داشت.
تاریخچه متل قو
جایی که امروزه تحت عنوان متل قو شناخته می‌شود، زمانی نه چندان دور، تنها نقطه‌ای از ساحل زیبای دریای خزر بود. شخصی موسوم به «جمشید جوانشیر» در سفر خود به شمال کشور و منطقه کلارآباد، شیفته طبیعت چشم‌نواز و همجواری جنگل و دریا می‌شود و با دیدن جنگلی متروکه، به فکر آبادی جنگل و تبدیل آن به یک باغ مرکبات می‌افتد.
این جنگل رو به نابودی در کلارآباد قرار داشت که شهر کوچکی در آن روزها بود و امکانات محدود شهر، جوانشیر و دوستانش را برای تهیه نیازهای اولیه زندگی، راهی عباس‌آباد می‌کرد. بنا بر گفته‌های موجود، ایده تبدیل جنگل‌های متروک به باغ مرکبات، به‌دلیل بستر نامناسب خاک و سرمای هوا، با شکست مواجه می‌شود و جمشید جوانشیر را وارد مرحله دیگری از زندگی‌اش می‌کند.
در آن زمان، این ناحیه از شمال کشور، دارای سه هتل گران‌قیمت در شهرهای رامسر، بابلسر و چالوس بود؛ اما همین قیمت بالا، مانع اقامت اکثر مسافران یا گردشگرانی می‌شد که برای کار یا تفریح به مازندران می‌آمدند. ازاین‌رو، ایده تازه‌ای در ذهن جوانشیر شکل گرفت و آن، ساخت یک متل ارزان‌قیمت، اما با کیفیت در این ناحیه بود تا همه اقشار مردم، بتوانند از آن استفاده کنند.
در مدت زمان کوتاهی، ایده جوانشیر به مرحله اجرا درمی‌آید و یک سالن اجتماعات به مساحت ۲۲۰ متر، ۱۲ اتاق و دو ویلای شیک، آماده پذیرش مسافران می‌شود و بدین ترتیب، متل قو در سال ۱۳۳۸ خورشیدی، درب‌های خود را به روی همگان باز می‌کند.
جوانشیر و گروهش، مبلغ ۱۰ تومان را برای اجاره هر اتاق و مبلغ ۲۵ تومان را برای اجاره ویلا اختصاص دادند تا قشر متوسط جامعه نیز به‌راحتی بتواند از اقامت در این مکان و استفاده از آب و هوای خوب این منطقه لذت ببرد. >وجود متل قو، آن هم درست در ساحل دریا و استقبال مسافران از آن، رونق تدریجی این ناحیه ساحلی را در پی داشت. کم کم عده‌ای آمدند و در این منطقه ساکن شدند و در نهایت، شهر کوچکی شکل گرفت که به بهانه متل قو، از شهرت و اعتبار ویژه‌ای برخوردار شد.
نام این شهر کوچک تازه تاسیس و روبه‌رشد را «ساقی کلایه» گذاشتند که از نام «ساقی»، دختر جمشید جوانشیر و «کلایه» عنوان گیلکی به‌معنای محله، گرفته شده بود؛ با این حال، اکثر افراد، این شهر کوچک را به‌عنوان متل قو می‌شناختند. شهرداری مشترک کلارآباد و ساقی کلایه در سال ۱۳۴۱ خورشیدی، افتتاح شد و خانم «پريمرز فيروزگر» همسر آقای جوانشیر را به پاس کوشش‌های ایشان در تاسیس و گسترش ساقی کلایه، به‌عنوان اولین شهردار این شهر (و اولین شهردار زن ایرانی) انتخاب کردند.
روند رو به رشد ساقی کلایه سرعت گرفت و جوانشیر و همسرش نیز با صرف هزینه‌های شخصی، در زیباسازی و ساماندهی این شهرک کوچک ساحلی، همه توان خود را خرج کردند. پس از انقلاب اسلامی، جمشید جوانشیر از ایران رفت و اموالش به مصادره دولت درآمد. چندی بعد، وی برای رفع مصادره از اموالش، به ایران بازگشت؛ اما موفقیتی حاصل نشد و سرانجام در سال ۱۳۸۷ خورشیدی، جمشید جوانشیر در ۸۴ سالگی چشم از جهان فروبست.
نام ساقی کلایه را پس از انقلاب «سلمان شهر» گذاشتند؛ اما علاوه بر اهالی ساقی کلایه، همچنان مسافران بسیاری هستند که این شهر کوچک را تحت عنوان «متل قو» می‌شناسند.
